رای نهایی پرونده کریپتولند با بیش از 50 هزار شاکی اعلام شد!
پرونده‌ی کریپتولند به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین پرونده‌های رمزارزی ایران، طی چند سال گذشته به یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات حقوقی کشور تبدیل شده است.
این پرونده، که بیش از 51 هزار شاکی دارد، مربوط به صرافی‌ای است که وعده‌ی «نوآوری مالی» داد اما به یکی از گسترده‌ترین نمونه‌های کلاهبرداری رمزارزی منجر شد.
در این مقاله، جزئیات کامل پرونده کریپتولند، حکم دادگاه کریپتولند، وضعیت مالباختگان در کلاهبرداری کریپتولند، و پیامدهای قانونی و اقتصادی آن برای بازار رمزارز ایران را به‌طور جامع بررسی می‌کنیم.
پرونده کریپتولند چیست؟
صرافی ارزدیجیتال کریپتولند در ابتدا با نام دیگری تاسیس شده، که در موارد زیر مورد بررسی قرارداده‌ایم.
1#: پیشینه و شکل‌گیری صرافی کریپتولند
صرافی کریپتولند در ابتدا توسط شرکتی به نام یکتا اکسیر سبز تأسیس شد؛ شرکتی که در ابتدا مجوزی در حوزه رمزارز نداشت و با تبلیغات گسترده در شبکه‌های اجتماعی، کاربران را به سرمایه‌گذاری در رمزارزها و توکن اختصاصی BRG (Bridge Token) ترغیب می‌کرد.
در اوایل فعالیت، کریپتولند به‌عنوان یکی از پلتفرم‌های نوظهور ایرانی شناخته می‌شد؛ اما به مرور، نهادهای نظارتی متوجه شدند که این مجموعه بدون مجوز رسمی از بانک مرکزی یا مراجع قانونی فعالیت می‌کند.
2#: نحوه جذب سرمایه و بروز اتهامات
کریپتولند با ارائه‌ی وعده‌ی سود بالا و افزایش ارزش توکن BRG، اعتماد عمومی را جلب کرد و سرمایه‌های هنگفتی جذب نمود. بر اساس گزارش دادستانی تهران، مبالغ جمع‌آوری‌شده در نهایت به کیف‌پول‌های شخصی خارج از کشور منتقل شده و دسترسی کاربران به دارایی‌ها قطع شد.
در اردیبهشت 1400، با دستور قضایی، فعالیت پلتفرم متوقف و مدیران آن بازداشت شدند. اتهامات مطرح‌شده در کیفرخواست شامل:
- اخلال عمده در نظام اقتصادی کشور؛
- فروش رمزارز بدون پشتوانه واقعی؛
- جذب غیرقانونی سرمایه مردمی؛
- پولشویی و تبلیغات گمراه‌کننده.
حکم دادگاه کریپتولند
برای کلاهبرداری و شکایت در صرافی کریپتولند، حکم مشخصی بریده شده که در ادامه به جزئیات آن می‌پردازیم.
1#: جزئیات رأی و مجازات‌ها
در آبان 1402، شعبه‌ی ویژه جرایم اقتصادی حکم نهایی پرونده را صادر کرد. دادگاه علاوه‌بر صدور حکم حبس، دستور انحلال شرکت یکتا اکسیر سبز و مسدودسازی دارایی‌ها را صادر کرد تا از محل آن، خسارت مالباختگان پرداخت شود. بر اساس رأی قطعی:
- سینا استوی، مدیرعامل کریپتولند و متهم ردیف اول، به 15 سال حبس تعزیری، 75 ضربه شلاق، جزای نقدی و رد مال محکوم شد؛
- متهم ردیف دوم نیز به 8 سال حبس محکوم گردید؛
- سایر اعضای تیم بین 1 تا 5 سال زندان دریافت کردند.
2#: رد مال و وضعیت بازگرداندن سرمایه‌ها
یکی از مهم‌ترین بخش‌های حکم، رد مال مالباختگان است؛ به این معنا که دارایی‌های مصادره‌شده از متهمان باید برای بازپرداخت خسارت شاکیان استفاده شود. این پرونده از حیث تعداد شاکیان، یکی از بزرگ‌ترین پرونده‌های اقتصادی تاریخ ایران محسوب می‌شود. طبق اعلام قوه قضائیه:
- تاکنون حدود 24.800 نفر از شاکیان مبالغ خود را دریافت کرده‌اند؛
- کیف‌پول‌های مرتبط با متهم اصلی شناسایی و در حال بررسی حقوقی‌اند؛
- بیش از 1.5 میلیون دلار از وجوه منتقل‌شده به خارج از کشور بازیابی شده است.
وضعیت مالباختگان و مسیر قانونی پیگیری
درصورتی که شما مالباخته هستید، یا ترس از دست دادن سرمایه خودرا در کریپتولند دارید، موارد زیر را بررسی نمایید.
1#: مالباخته کیست و چگونه احقاق حق کند؟
افرادی که در زمان فعالیت صرافی کریپتولند سرمایه‌گذاری کرده و دارایی خود را از دست داده‌اند، مالباخته محسوب می‌شوند. این افراد می‌توانند از طریق مسیرهای زیر اقدام کنند:
- دریافت اطلاعیه‌های رسمی درباره نحوه‌ی بازپرداخت؛
- مراجعه به دادسرای ویژه جرایم اقتصادی و ثبت شکایت؛
- ارائه مستندات مالی شامل تراکنش‌ها، اسکرین‌شات حساب کاربری و مدارک هویتی؛
- پیگیری پرونده از طریق سامانه‌ی عدل ایران (adliran.ir) و شرکت در روند تسویه مطالبات.
در حال حاضر، مرحله‌ی سوم اجرای حکم در جریان است و طبق اعلام قوه قضائیه، مراحل پرداخت باقی‌مانده به‌صورت تدریجی ادامه دارد.
2#: هشدار برای سرمایه‌گذاران رمزارز در ایران
پرونده کریپتولند نشان داد که نبود نظارت و مجوز رسمی، حتی در پروژه‌های بزرگ رمزارزی، می‌تواند فاجعه‌بار باشد. کارشناسان توصیه می‌کنند قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری در رمزارز یا پروژه‌ی داخلی، نکات زیر رعایت شود.
- بررسی مجوز و هویت حقوقی پلتفرم از بانک مرکزی یا نهادهای مالی رسمی؛
- و مشاوره با کارشناسان حقوقی حوزه رمزارز پیش از سرمایه‌گذاری؛
- اجتناب از سپرده‌گذاری در پروژه‌هایی با وعده‌ی سود تضمینی؛
- استفاده از کیف‌پول شخصی امن برای نگهداری دارایی‌ها.
پیامدها و درس‌های پرونده کریپتولند برای بازار رمزارز ایران
پرونده کریپتولند نقطه‌ی عطفی در مسیر قانون‌گذاری حوزه رمزارز در ایران بود. در واقع، این پرونده به عنوان نقطه‌ی بیداری بازار رمزارز ایران شناخته می‌شود و اهمیت شفافیت، مجوز و اعتمادسازی را بیش از پیش برجسته کرد. پس از صدور این حکم:
- افکار عمومی نسبت به ریسک سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بدون پشتوانه افزایش یافت؛
- بانک مرکزی و مرکز ملی فضای مجازی بر لزوم صدور مجوز برای صرافی‌های رمزارزی تأکید کردند؛
- بسیاری از صرافی‌های ایرانی برای تطبیق با قوانین احراز هویت (KYC) و گزارش‌دهی مالی به مراجع ذی‌ربط اقدام کردند.
جمع‌بندی نویسنده اف ایکس ماکسی درباره پرونده کریپتولند
پرونده کریپتولند با صدور حکم قطعی و محکومیت مدیران اصلی، به پایان خود نزدیک می‌شود؛ اما اثرات آن در فضای رمزارز ایران همچنان باقی است. این پرونده نشان داد که نبود قانون مشخص و نظارت مؤثر در حوزه‌ی رمزارز، می‌تواند زمینه‌ساز کلاهبرداری‌های گسترده شود.
در نهایت، پیام واضح حکم دادگاه کریپتولند برای سرمایه‌گذاران این است که: شفافیت، مجوز و تحقیق، سه اصل طلایی در ورود به دنیای رمزارزها هستند.
سوالات متداول
❓پرونده کریپتولند چیست؟
پرونده‌ای مربوط به صرافی رمزارزی کریپتولند است که به دلیل جذب غیرقانونی سرمایه و عرضه‌ی توکن بدون پشتوانه (BRG) با بیش از 51 هزار شاکی مواجه شد.
❓حکم دادگاه کریپتولند چه بود؟
سینا استوی، مدیرعامل کریپتولند، به 15 سال حبس، 75 ضربه شلاق و رد مال محکوم شد. سایر متهمان نیز بین 1 تا 8 سال حبس دریافت کردند.
❓آیا مالباختگان کریپتولند پول خود را دریافت کردند؟
بله، طبق اعلام رسمی قوه قضائیه، تاکنون حدود 25 هزار نفر از مالباختگان بخشی از وجوه خود را از محل رد مال دریافت کرده‌اند.
❓توکن BRG چه نقشی در این پرونده داشت؟
توکن BRG به‌عنوان رمزارز اختصاصی کریپتولند معرفی شد، اما فاقد پشتوانه واقعی بود و در مرکز اتهام «کلاهبرداری رمزارزی» قرار گرفت.
❓چگونه می‌توان از تکرار پرونده‌هایی مشابه جلوگیری کرد؟
با بررسی دقیق مجوز پلتفرم‌ها، عدم اعتماد به وعده سود بالا، نگهداری رمزارز در کیف‌پول شخصی، و پیروی از آموزش‌های رسمی بانک مرکزی و پلیس فتا.